آزادی در نظام حکومت اسلامی از منظر نهج البلاغه

نویسندگان

محمد مولایی

چکیده

آزادی یکی از نیاز­ها و حقوق اولیه انسان می­باشد و برای آن تعاریف و تعابیر مختلفی ارائه شده است. آزادی را می­توان به آزادی طبیعی (فطری)، اجتماعی و معنوی تقسیم کرد و انواع آن را در جوامع مدنی بر این مبنا تبیین نمود. در این مقاله انواع آزادی از دیدگاه و سیره­ی امام علی (ع) در نهج البلاغه به عنوان حقوق مسلم مردم در یک حکومت اسلامی مورد بررسی قرار می­گیرد و می­تواند معیار مناسب برای کشورهای اسلامی باشد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که امام علی (ع) انواع آزادی مشروع را در گفتار و عمل برای همه مردم تحت قلمرو حکومت خود به رسمیت می­شناخت و از آن حمایت می­کرد. آن حضرت معتقد بود که انسان باید در مقام فکر و اراده و عمل، آزادی و استقلال داشته باشد و آزادی فردی را تا زمانی که به مصلحت اجتماع آسیب نرساند، مورد تأکید قرار می­داد. آن حضرت سعی داشت با مخالفان خود از طریق روشنگری و منطق و با رفتار احترام­آمیز مواجه شود و چنین روشی را سنت پیامبر اسلام (ص) در مواجه با مخالفان قلمداد می­کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی اهداف حکومت دینی از دیدگاه نهج البلاغه

حکومت دینی، حکومتی است که در آن مدیریت خرد و کلان جامعه بر مبنای احکام، فرامین و ارزش‌های دینی انجام ‌گردد. اهداف یک نظام، اموری کلی است که دستیابی به آنها در آن نظام مطلوب است. این مقاله بر آن است تا با جستاری در آموزه‌ها و سیره سیاسی و رفتاری امام علی(ع)‌ اهداف کلان حکومت اسلامی را در ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی ـ امنیتی بررسی نماید. در یک نگاه اهداف حکومت از منظر آن ح...

متن کامل

جستاری در نهج ‌البلاغه از منظر نظریۀ زبانی کارگفت

مطالعۀ حاضر با هدف بررسی نظریه زبانی کارگفت در نهج البلاغه صورت گرفته است. می‌خواهیم بدانیم آیا می‌توان از نظریۀ کارگفت برای فهم بهتر عبارات یک متن دینی کهن مثل نهج البلاغه بهره جست، یا نه. کوشش خواهیم کرد نشان دهیم که در نهج البلاغه چگونه از کارگفتها استفاده شده است. چنان که خواهیم دید، در برخی از خطبه‌ها ارتباط دلالتی کنش بیانی و غیربیانی همواره قابل انتظار نیست و تنها با استناد به بافت موقعی...

متن کامل

الگوی تکریم مردم در تعامل سیاسی از منظر نهج البلاغه

تکریم مردم در تعامل سیاسی از منظر نهج البلاغه در سیرة عملی امام علی(ع) امری برجسته است. این پژوهش با هدف چیستی و چرایی و چگونگی موضوع وروش مطالعه داده بنیاد و با گردآوری کتابخانه ای تدوین یافته است. داده ها به روش توصیفی تحلیلی، تجزیه و تحلیل گردیده اند. پژوهش نشان داد که در الگوی حکومتیامام علی(ع) تکریم مردم با نگرش به کرامت ذاتی انسان و به اقتضای تکلیف انسانیاو بوده و با کشف 22 شا...

متن کامل

تأثیرات معادباوری در حیات دنیوی انسان از منظر نهج البلاغه

معاد یکی از اصول ادیان توحیدی است و اعتقاد به آن ما به الامتیاز تفکر دینی از تفکر غیردینی می‌باشد. از سوی دیگر، اعتقادها و باورهای آدمی نقش مهمی در حیات آدمی دارد. یکی از راه‌های نشان دادن تأثیر اعتقادها در حیات آدمی، مراجعه به متون دینی است. نهج‌البلاغه به عنوان یک متن دینی که مشتمل بر برخی فرمایشات امیرالمومنین(ع) است، به صورت مستقیم و غیر مستقیم آثار مختلف اعتقاد به معاد را در حیات انسانی بی...

متن کامل

خط‌مشی‌گذاری مالی در حکم‌رانی متعالی از منظر نهج البلاغه

دوراندیشی و تدبیر امور با نگاه تیزبین خط‌مشی‌گذار و با در نظر گرفتن مصالح آینده حکومت، از مباحث ضروری حکم‌رانی متعالی است. خط‌مشی‌های تجویزی حال، دورنمای آینده را ترسیم می‌کنند و خط‌مشی‌های مالی، رویدادهای اجتماعی را رقم می‌زنند. رویدادهای اجتماعی، اتفاقات آتی را در پی خواهند داشت. بنابراین آینده، تحت تأثیر آن دسته از جریان‌های مالی است که ساخت اجتماعی جامعه را شکل می‌دهند. آرمانهای مشترک اعضای...

متن کامل

مبانی هم‌گرایی اسلامی در نهج البلاغه

اتحاد مسلمانان از موضوعات مورد توجه قرآن کریم و سایر متون اسلامی از جمله نهج البلاغه است. این دعوت مبناهایی از قبیل وجود، خدا، جهان، انسان و وظیفه‌شناختی دارد. مبانی توجیه کنندگان نظری یک اندیشه یا یک اقدام‌اند. البته ضرورتی ندارد که همه مبانی به بیان درآیند، بلکه از نحوه دعوت و عمل می‌توان به بازخوانی آنها توفیق یافت. در این مقاله ربط و نسبت این مبانی بررسی شده‌اند. این مبانی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه (علمی - پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5233

دوره 3

شماره 11 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023